Kuchnia to część domu, w której chyba najważniejsze jest stworzenie równowagi pomiędzy estetyką i funkcjonalnością. Jeśli używasz kuchni do czegoś więcej niż tylko gotowania wody na herbatę i podgrzewanie gotowych dań w mikrofalówce, prawdopodobnie zastanawiasz się co zrobić, by była bardziej funkcjonalna.

Jedna z najbardziej przydatnych koncepcji w projektowaniu funkcjonalnej kuchni to "strefy kuchenne". O jakie strefy chodzi?

Strefa przechowywania - czasami dzielona na żywność i ''inne''. "Inne" obejmują zastawę stołową i sztućce (chyba że przechowujesz je w jadalni). Strefa przechowywania żywności obejmuje lodówkę dla produktów szybko psujących się oraz wszelkie szafek, półek i regały na produkty nie wymagające przechowywania w chłodzie.

Strefa zmywania - co chyba oczywiste - oznacza obszar ze zlewem, suszarką i, jeśli ją masz, zmywarką.

Strefa przygotowywania - tutaj wykonuje się większość pracy kuchennej: siekanie, obieranie, krojenie, mieszanie itp. Strefa ta obejmuje przynajmniej część blatu kuchennego i wyspę kuchenną. Stół kuchenny może również stanowić część strefy przygotowania.

Strefa gotowania - kuchenka, piekarnik i ewentualnie kuchenka mikrofalowa.

Zaprojektowanie kuchni z uwzględnieniem stref sprawia, że wszystkie procesy kuchenne przebiegają płynnie, oszczędza Ci niepotrzebnych ruchów i szukania rzeczy, które powinny być łatwo i szybko dostępne.

Główną zasadą podziału na strefy kuchenne jest przechowywanie rzeczy w odpowiedniej strefie

Dlatego też przechowuj deski do krojenia, noże, miski, mikser i robota kuchennego (jeśli używasz tych ostatnich w miarę regularnie) w strefie przygotowania lub w jej pobliżu. Przyprawy także powinny znaleźć się w strefie przygotowywania. 

Garnki, patelnie, mieszadła i durszlaki należą do strefy gotowania, a zastawa stołowa, którą przechowujesz w kuchni (strefa przechowywania ''inne'') powinna znajdować się w pobliżu zmywarki lub zlewu.

Decydując o lokalizacji strefy przechowywania żywności i strefy przygotowywania w stosunku do strefy gotowania, myśl o płynności całego procesu. Warto zatem umieścić główny blat koło kuchenki, zamiast na przykład rozdzielić je lodówką lub zlewem, prawda?

Chociaż główny blat kuchenny powinien znajdować się w pobliżu kuchenki, warto zorganizować też trochę powierzchni na rozpakowywanie zakupów spożywczych w strefie przechowywania żywności lub w jej pobliżu - dzięki temu unikniesz schylania się do poziomu podłogi lub konieczności noszenia produktów na ich miejsce przeznaczenia.

Faktyczny układ stref kuchennych zależy od kształtu Twojej konkretnej kuchni

Kuchnia jedno lub dwurzędowa jest zwykle stosunkowo długa i wąska. Gdy przestrzeń jest bardzo ograniczona (często ma to miejsce w przypadku mieszkań typu studio), można ją zaaranżować w jednej linii: przechowywanie, zmywanie, przygotowywanie, gotowanie. Często jest to najlepsze (a nawet jedyne) rozwiązanie dla małych kuchni. W obszarach kuchennych typu open-plan nawet mała wyspa kuchenna (lub wielofunkcyjny stół) umieszczony naprzeciw głównego rzędu stref kuchennych znacznie poprawi funkcjonalność aranżacji.

Jeżeli masz trochę więcej przestrzeni, niektóre ze stref można umieścić w przeciwległym rzędzie. Taka równoległa aranżacja sprawdzi się ze strefami przygotowywania i gotowania w jednym rzędzie, a zmywaniem i przechowywaniem w drugim. Jeśli z przyczyn technicznych musisz zainstalować zlew i kuchenkę po tej samej stronie, możesz wykorzystać przeciwległą ścianę na dodatkowe blaty i przechowywanie.

Kuchnia w kształcie litery L sprawdzi się najlepiej w większych przestrzeniach typu open-plan (pozwoli ci to z łatwością zmieścić większą wyspę lub stół w środku litery L). Pamiętaj o kolejności stref: przechowywanie - zmywanie - przygotowywanie - gotowanie.

I na koniec, optymalny układ kuchni ma kształt litery U, ze środkiem |_| przeznaczonym na strefę zmywania (z blatami po bokach), strefami przechowywania po jednej stronie oraz strefami przygotowania i gotowania po drugiej.

Niezależnie od kształtu Twojej kuchni, przemyślane zaplanowanie stref kuchennych ułatwi Ci pracę i sprawi, że Twoja kuchnia będzie bardziej ergonomiczna i funkcjonalna.